وزیر امور خارجه :گفت‌وگوها با عربستان در سطح سیاسی انجام خواهد شد 

خبرگزاری میزان - حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در برنامه"صف اول" امشب شبکه خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی در زمینه‌های مختلف را برای مردم عزیز کشورمان تشریح کرد.

امیرعبداللهیان در پاسخ به سوالی در مورد رفت و آمدهای اخیر دیپلماتیک گفت: سیاست خارجی دولت سیزدهم دولت آیت‌الله رئیسی مبتنی بر دکترین سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند است. در چارچوب این دکترین سیاست خارجی دولت جدید یکی از اولویت‌های اساسی خودش را همکاری و تعامل هر چه بیشتر با همسایگان قرار داده و دیگر اولویت ما تمرکز بر همکاری با آسیاست. آسیا به عنوان پدیده نوظهور قرن جاری که در آن زندگی می‌کنیم و ظرفیت‌های فراوانی که این قاره دارد که بخشی از آن شامل همسایگان می‌شود.

وی ادامه در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا ما در چارچوب ائتلاف سازی در حال حرکت هستیم یا در چارچوب روابط دیپلماتیک و سیاسی و اقتصادی قابل تحلیل است، گفت: همانطور که در مناسبات روابط بین‌الملل در دو سه دهه گذشته مفاهیم دارای تحولات زیادی بودند خیلی از واقعیات صحنه روابط بین‌الملل در حال تغییر است. یک اتفاقی در اوکراین می‌افتد و ما شاهد تحولات پیامدها و تکانه‌های زیاد در جهان هستیم.
کنشگران امروز نقش متفاوت از کنشگران دو دهه قبل دارند نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن آن ریل حرکت کنیم.اگر هم در سفرهای جناب آقای رئیس‌جمهور پیگیری کرده باشید و هم در رفت و آمدهایی که در سایر سطوح در حدود 11 ماه گذشته انجام شده ملاحظه کرده باشید، ما سعی کرده‌ایم بخش‌های خاموش دیپلماسی همسایگی را فعال کنیم.

امیر عبداللهیان ادامه داد: در حوزه همسایگان شمالی ما و برخی از کشورهایی مثل ترکمنستان، آذربایجان و قزاقستان، اینها هر کدام ظرفیت‌های بسیار مهمی دارند.

وزیر امورخارجه کشورمان افزود: سفر رئیس جمهور به تاجیکستان، ترکمنستان و روسیه در این حوزه از همسایگان ما و پس از آن در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس، قطر و عمان، همچنین سفرهایی که بنده و برخی از وزرا به دیگر کشورهای همسایگان ما در حوزه‌های شرقی و غربی کشور داشتند با دستاوردهایی برای ما همراه بود. مثلاً اگر در حوزه‌ای همچون عراق حجم تبادل تجاری ما 12 میلیارد دلار بود در 10 ماه گذشته با اقداماتی که انجام شد به ویژه وزرای اقتصادی کابینه و معاونت دیپلماسی اقتصادی ما در وزارت امور خارجه توانستیم حجم تبادل تجاری را امروز به 16 میلیارد دلار افزایش دهیم.

وی با بیان اینکه در تعامل‌مان با ترکمنستان هم به دلیل برخی سوءتفاهماتی که در مناسبات همسایگی ما وجود داشت،گفت: هم به دلیل اینکه ما از ترکمنستان گاز دریافت می‌کردیم، بخشی از تعاملات ما در این حوزه با مشکلات فنی مواجه شده بود، با مشکلات مالی به دلیل شرایط بانکی و تحریم‌هایی که وجود داشت، از این مرحله توانستیم به خوبی عبور کنیم، نه‌تنها آن مشکلات را حل و فصل کنیم بلکه نسبت به ادامه سوآپ گاز از ترکمنستان برای برخی کشورها که در مورد آذربایجان عملی شد و در دو هفته گذشته هم حجم آن به دو برابر افزایش پیدا کرد.

وی افزود: در حوزه سوآپ گاز و سوآپ نفت هر کدام از اینها برای کشور درآمد و ارزآوری دارد. ما در شروع به کار دولت جدید اعلام کردیم در حضور نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی و افکار عمومی که حداقل 40 درصد از سهم فعالیت دستگاه سیاست خارجی در دولت سیزدهم به دیپلماسی اقتصادی تعلق می گیرد و اختصاص پیدا می‌کند. این کمک کرد که حجم تبادل تجاری ما با همسایگان افزایش بالایی داشته باشد. ما در بعضی از حوزه‌ها در کمترین حالت 36 درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم و در بیشترین حالت 570 درصد افزایش حجم تبادل تجاری را داشتیم.

امیرعبداللهیان اضافه کرد: در دیپلماسی فعال همراه با همسایگان با چند اتفاق مهم انجام شد، اولین اتفاق اینکه ارزآوری برای کشور از موضع همسایگان توانست نقش مهمی را ایفا کند.دوم اینکه جمهوری اسلامی ایران  ظرفیت ترانزیتی بالایی دارد و ما به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی که در آن قرار داریم خط ترانزیت شمال به جنوب و شرق و غرب بسیار خوب توانست در این حوزه و در این مقطع فعال شود.

وی افزود: امروز به‌خصوص بعد از تحولات مربوط به جنگ و بحران در اوکراین تحولات ناشی از تبعات کووید-۱۹ در جهان دو موضوع امنیت انرژی و امنیت غذایی از نگرانی‌های جدی است که در جهان و در بخش‌هایی از منطقه ما به وجود آمده که در هر دو حوزه جمهوری اسلامی ایران موقعیت برتر را دارد.

امیر عبداللهیان تاکید کرد: در بحث انرژی ما یکی از دارندگان منابع بزرگ نفت و گاز در منطقه و در جهان هستیم و در بحث امنیت غذایی مسیر ترانزیتی ایران یک ظرفیت بسیار خوبی را فراهم کرده است.

وی تاکید کرد: در برنامه‌های مختلف معاون اقتصادی وزارت امور خارجه توضیح خواهند داد، اما ما توانستیم برخی از این مسیرها را به عنوان مثال مسیر ترانزیت هند پاکستان ایران به سمت ترکیه را فعال کنیم. دو سه مسیر دیگر را برای اولین بار توانستیم یا به صورت ریلی یا به صورت ترکیبی یعنی ریلی و بخشی بتوانیم این خط ترانزیت شمالی به جنوب را فعال نگه داریم.

امیرعبداللهیان افزود: خوشبختانه ما برای اینکه بتوانیم خط ترانزیت شمال و جنوب را تکمیل کنیم یک مسیری باقیمانده در محدوده رشت و آستارا که توانستیم سرمایه‌گذار در این مورد پیدا کنیم و هم شخص آیت‌الله رئیسی روی این موضوع اهتمام داشتند و در دیدارهایی که با کشورهایی که می‌توانستند به ما کمک کنند این موضوع را پیش بردند و ما هفته‌های اخیر توانستیم این را نهایی کنیم و امیدواریم به زودی شاهد شروع این عملیات ریل‌گذاری خط آهن آستارا و رشت باشیم که این مسیر از حالت ترکیبی به یک مسیر کامل ریلی مبدل شود.
وی گفت: لذا در حوزه کارکرد وزارت خارجه برای کمک به اقتصاد کشور، تجارت کشور و ارزآوری کشور بدون توجه و نگاه به اینکه برجام به کجا خواهد رسید و در چه نقطه‌ای در توافق برجام قرار داریم با نگاه کردن به بی‌اثر کردن تحریم‌ها، استفاده از ظرفیت همسایگان و استفاده از ظرفیت قاره‌ای و قاره آسیا و تعامل با همه بخش‌های جهان فکر می‌کنم شروع خیلی خوبی در ده ماه  گذشته دولت جمهوری اسلامی ایران توانست تجربه کند. انشاءالله در گام‌های بعدی با سرعت بیشتر و با وسعت و عمق بیشتر این کارها را دنبال کنیم.

 وی در پاسخ به سوالی در مورد ادامه مذاکرات ایران و  عربستان سعودی در بغداد گفت: ما در حوزه همسایگان حاشیه جنوبی خلیج فارس بعد از اینکه در سال ۹۵ عربستان سعودی تصمیم به قطع روابط دیپلماتیک با ایران گرفت برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس در همراهی با عربستان سطح مناسبات دیپلماتیک شان با ایران را از سفیر به کاردار کاهش دادند.

وزیر امورخارجه تاکید کرد: این وضعیت تا همین هفته‌های اخیر هم ادامه داشت با اقداماتی که در شروع به کار دولت جدید انجام شد، اولا کشورهای حوزه خلیج‌فارس مانند سایر کشورها برای مراسم تحلیف دکتر رئیسی دعوت شدند، ثانیاً تلاش شد که با برنامه‌های عملی از همه ظرفیت‌های سیاسی دیپلماتیک، امنیتی، تجاری، دیپلماسی پارلمانی، دیپلماسی علمی و از همه ظرفیت‌ها در تقویت مناسبات با این کشورها استفاده کنیم.

وی ادامه داد: امارات تصمیم گرفته سفیر به تهران اعزام کند و به زودی سفیر امارات وارد تهران می‌شود. کویت سفیر خود را معرفی کرده و ما هم موافقت خود را اعلام کردیم ظرف روزهای آینده سفیر جدید کویت وارد تهران می‌شود.

امیر عبداللهیان ادامه داد: درخصوص عربستان سعودی ما ۵ دور مذاکرات را داشتیم که عمدتاً مذاکرات در سطح امنیتی انجام شد، پیشرفت‌هایی در این ۵ دور مذاکره حاصل شد و توافقاتی در خصوص چگونگی برگزاری حج تمتع نیز انجام شد که در مجموع امسال حج خوبی را شاهد بودیم.

وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرد: در آماده‌سازی برای بازگشایی سفارتخانه ها در هفته گذشته پیامی را از وزیر خارجه عراق دریافت کردیم که طرف سعودی این آمادگی را دارد که گفت‌گوها از فاز امنیتی وارد فاز سیاسی و علنی شود و اعلام آمادگی کردیم که بتوانیم وارد فاز سیاسی شویم و در سطح سیاسی گفت‌وگوها ادامه پیدا کند و در نهایت منجر به بازگشت روابط دیپلماتیک عربستان و جمهوری اسلامی ایران به حالت طبیعی خود باشد.

وی در پاسخ به سوالی در مورد اینکه آیا ما در چارچوب ائتلاف سازی در حال حرکت هستیم یا اینکه در چارچوب روابط دیپلماتیک و سیاسی و اقتصادی قابل تحلیل است، گفت:همانطور که در مناسبات روابط بین الملل در دو سه دهه گذشته مفاهیم دارای تحولات زیادی بودند خیلی از واقعیات صحنه روابط بین‌الملل در حال تغییر است. یک اتفاقی در اوکراین می‌افتد و ما شاهد تحولات پیامدها و تکانه‌های زیاد در جهان هستیم.

وزیر خارجه ایران ادامه داد: کنشگران امروز نقش متفاوت از کنشگران دو دهه قبل دارند، نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم اصلاً نگاه به سیاست بین‌الملل با تغییرات عمیق و اساسی مواجه شده است. لذا اگر ما در این چارچوب بخواهیم با همان روش سنتی مسائل را پیگیری، تحلیل و ارزیابی کنیم و بر اساس آن برنامه اقدام خودمان را تنظیم کنیم و بخواهیم در آن ریل حرکت کنیم طبعاً ما واقع‌بینانه عمل نکردیم. 

وی ادامه داد: امروز یک چالشی وجود دارد، ‌آمریکا تلاش می‌کند و دست و پا می‌زند برای اینکه قدرت هژمون خود را حفظ کند. دیروز آمریکا قدرت هژمون خودش را اعمال می‌کرد اما امروز آمریکا برای اینکه بتواند این را حفظ کند دست و پا می‌زند لذا اینکه تکیه کشورها به آمریکا، نمی‌تواند منافع حداکثری یک ملت را تأمین کند. 

امیر عبداللهیان تصریح کرد: ما معتقد هستیم کشورها در سایه استقلال سیاسی خودشان، ما در سیاست خارجی دولت سیزدهم نگاه به شرق و نگاه به غرب، در چارچوب سیاست خارجی متوازن در دستور کارمان است. کار با اروپا، کار با آمریکای لاتین، کار با آفریقا، آسیا و همه بخش‌های جهان مورد توجه جدی ما است اما به این معنی نیست که بخواهیم منافع خودمان را به یک کشور خاص گره بزنیم، چه در غرب و چه در شرق.

وی تاکید کرد: ما منافع خودمان را گره می‌زنیم به موضوعات و حوزه‌هایی که بیشترین دستاورد را برای کشور داشته باشد. لذا شاید گاهی اوقات به دلیل نوع نگاهی که در داخل کشور ما، در بین اندیشمندان ما، افراد اهل نظر و تحلیل وجود دارد، ممکن است شما یک دیداری را فرض کنید با آقای پوتین داشته باشید، به یکباره می‌بینید در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور، برخی یک خطی را دنبال می‌کنند که آقا! این تابلوی نه شرقی نه غربی جمهوری اسلامی وزارت امور خارجه را جابجا کنید! منتقل کنید جای دیگر! چرا شما دارید تغییر می‌دهید این نگاهی را که حضرت امام(ره) دنبال می‌کردند و مقام معظم رهبری روی آن تأکید دارند، در حالی که کاری که ما در دستگاه سیاست خارجی داریم انجام می‌دهیم، می‌گوییم در حوزه استقلال سیاسی، نه شرق، نه غرب، نه آمریکا، نه روسیه و نه هیچ طرف دیگر اما در حوزه منافع کشور، منافع ملت، در حوزه استفاده از امکاناتی که در جهان وجود دارد و ما با ظرفیت‌هایی که داریم و می‌توانیم در جهان ارائه دهیم اتفاقاً شعار ما در دستگاه دیپلماسی هم شرق و هم غرب است، کار با همه بخش‌های جهان است.